Trends bij het afscheid nemen: Van koffie naar cocktails

Een uitvaart met een kist in een aula en koffie en cake achteraf was heel lang de standaard, maar die is aan het veranderen. Steeds meer mensen kiezen voor alternatieve manieren van afscheid nemen. Uitvaart Eventmanager Marieke van der Weiden vertelt over 5 trends in de uitvaartbranche. 

“Een afscheid dat echt past bij degene die overleden is, wordt steeds belangrijker”, vertelt Marieke van der Weiden ons. “En dat helpt nabestaanden enorm bij de rouwverwerking”, 

Vrienden en familie

Marieke is ‘funeral rockstar’, en helpt organisaties en particulieren bij het realiseren van unieke uitvaartconcepten. Zo organiseerde ze bijvoorbeeld picknick-, sport-, sprookjes- en rave-uitvaarten. “Het gaat erom hoe je bent bij vrienden, en hoe je bent bij familie. Traditioneel doe je waar de familie zich goed bij voelt, maar er moet een moment komen waarop je denkt: dit is precies zoals hij of zij was. En dat kan niet altijd in een aula met koffie en cake. Het kan ook een maand later zijn, of een jaar. Als er maar een afscheidsmoment komt dat je helemaal behaagt.” 

Alternatieve locaties

Marieke vertelt dat er steeds makkelijker gepraat wordt over minder traditionele uitvaartwensen. “Je merkte het voor het  eerst tijdens corona. Toen kwamen er steeds meer alternatieve locaties, bijvoorbeeld in de natuur. We moeten allemaal naar buiten, en men kwam erachter dat dat eigenlijk heel fijn was. Back to basic.” Ook kwam er in die tijd steeds meer techniek om de hoek kijken. “Er werden heel veel livestreams opgetuigd, en waar dat eerst heel statisch was, werd dat steeds spectaculairder, met videografen, lichtshows, enzovoort.” Het beeld van de traditionele uitvaart wordt steeds meer losgelaten. “Het duurt even voordat men dat accepteert. Nu horen mensen meer over minder traditionele uitvaarten, en praten ze erover - dat gebeurde vijf jaar geleden echt nog niet.”

Registreer je wensen

Sowieso wordt er meer gepraat over de dood - en dat is handig, zeker als het gaat om uitvaartwensen, vertelt Marieke. “Een van de grootste frustraties bij de nabestaanden is dat het afscheid niet paste bij hoe iemand was. En dat snap ik, want die keuzes worden vaak gemaakt in de week na het overlijden. Een week waarin al zoveel gebeurt, en mensen ‘echt geleefd’ worden, hoor ik vaak.” Je wensen kenbaar maken is daarom superbelangrijk. “Denk meer na over je leven, hoe je het wilt - en leg het vast. Registreer het érgens. Er zijn zoveel mooie en nieuwe mogelijkheden. Bespreek het met vrienden en familie en schrijf het op. En dat kan nu al, als je er zin in hebt. Je hoeft niet doodziek te zijn of te weten dat je doodgaat.”

Deze vijf trends in de uitvaartbranche heeft Marieke gesignaleerd.

1. Locatie. “Mensen en uitvaartondernemers durven meer te kiezen voor alternatieve locaties, zoals in een maisveld, paardenstal of labyrint. Ook zijn er meer alternatieven voor een kist - een doek, mand of ei bijvoorbeeld - en voor de klassieke urn met as. “Er zijn bijvoorbeeld asverstrooiingsroutes. Hierbij zit de as in een wandelstok, en terwijl je loopt, kun je steeds een kneepje as op een plek neerleggen. Of de kinderen doen dat. Het mooie is, je bent buiten, je wandelt, en je praat - je bent bezig met de overledene. Het is interactief. Dat is heel anders dan de as van oma in de urn op de schoorsteen.”

2. Muziek. “Muziek is natuurlijk een hele belangrijke factor. Vroeger had je drie liedjes en een speech - en had je alleen de speaker van de aula. Nu heb je een bellenblaas- of mistmachine en soms hele lichtshows in de aula. Of je steekt gezamenlijk wierookstokjes aan. Dat kon vroeger echt nooit.”

3. Eten en drinken. “Zoals ik al zei, dit is enorm veranderd. Er komen steeds meer food- en lifestylemerken de uitvaartbranche in, en dat merk je aan speciaalbiertjes, snacks of een cocktail- op proseccobar na de dienst. Steeds meer locaties zijn daarop ingericht.”

4. Zelf doen. “Mensen krijgen steeds meer door dat ze dingen zelf kunnen doen. Kijk, je kunt een rouwboeket bestellen, maar je kunt het ook zelf doen, met z’n allen. Dat weegt mee in de kosten, maar belangrijker: tijdens het samenstellen van dat boeket bespreek je wat diegene mooi vond, welke kleuren, welke bloemen. Dan ben je echt met de overledene bezig. 

Dat kan je ook als je kiest voor een ander soort kist. Er zijn twee meiden die hele toffe prints maken op een kist, die kun je inkleuren. Dat zie je kinderen nu veel doen. Die werden vroeger ook veel minder betrokken bij een uitvaart, nu wordt er meer voor hen georganiseerd. Er zijn voor kinderen ook rouwkatten en -honden, die ze op schoot kunnen nemen en waar ze tegen kunnen praten tijdens het afscheid. Dat is zo belangrijk, dat we kinderen aanleren om emoties te uiten.”

5. Digitalisering. “Nu zie je in de uitvaartbranche al veel meer schermen en video's - en dat worden straks hologrammen waarmee je iemand digitaal helemaal ‘tot leven kunt wekken’. Er zijn ook apps die jouw mimiek en karakter vertalen in een dier of voorwerp, waarmee nabestaanden dan kunnen praten. Het voelt soms als ver weg, maar het geeft wel aan hoe snel de digitalisering wordt opgepakt.”

Heb jij al nagedacht hoe je afscheid eruit moet zien?

Vroeg of laat krijgen we allemaal te maken met een uitvaart. Een onderwerp waar we niet dagelijks bij stil staan. Toch is het wel verstandig om erover na te denken en een en ander vast te leggen. Zo voorkom je dat je nabestaanden achterblijven met lastige vragen.

Ruim 150.000 mensen gingen je voor met het invullen van hun uitvaartwensen bij uitvaartverzorger Monuta.

Uitvaartwensen invullen