In 2019 krijgt Carla’s man Jan de diagnose alvleesklierkanker. Carla, zelf werkzaam in het ziekenhuis, weet direct dat dit geen goed nieuws is. Ondanks verschillende behandelingen en een operatie worden er toch uitzaaiingen gevonden. Vanaf dat moment gaat Jan aan de slag met zijn afscheid. En hoe.
Jan overlijdt uiteindelijk twee jaar later, op 72-jarige leeftijd. Zijn afscheid had hij tot in de puntjes geregeld - en daar kan Carla, nu drie jaar later, nog vol trots over praten.
Regie in eigen hand
Ze neemt ons mee naar het moment waarop duidelijk wordt dat Jan aan alvleesklierkanker zal overlijden. “Je blijft hoop houden zolang er nog een behandeling mogelijk is en alles een soort van reilt en zeilt. Maar als die hoop vervlogen is, ga je toch kijken naar het afscheid.” Hierin neemt Jan de leiding. vertelt Carla. “Jan was iemand die de regie heel graag in eigen hand wilde houden. Van de locatie - bij voetbalclub Sparta - tot de muziek en zelfs een afscheidsvideo: hij heeft zijn hele uitvaart van begin tot het einde geregisseerd.”
Verdriet en trots
Het vervult Carla met verdriet, maar ook met trots. Want ga er maar aanstaan, je eigen uitvaart organiseren. “Ik was heel trots op de kracht die hij liet zien om dat soort dingen te doen. Hij vond het heel erg dat ik alleen achterbleef, maar ik vond het erger voor hem. Hij was bezig met zijn eigen afscheid. Dat is toch niet te doen?” Maar Jan kan het. Waardoor? Carla heeft geen idee. “Er is iets waardoor je dat kan. Wat het is, weet ik niet, maar ik vond het zo ontzettend krachtig.”
Geen zorgen
Ze waren op dat moment al meer dan veertig jaar samen, maar die kant kende ze nog niet van Jan. “Je denkt altijd: als zoiets me overkomt, word ik gek. Natuurlijk, je bent radeloos en verdrietig, maar gek word je niet. Ook omdat hij op dat moment nog zodanig goed was dat hij z’n zaakjes goed kon regelen.” En omdat Jan alles tot in de puntjes geregeld had, hoefde Carla zich daar, toen Jan eenmaal overleden was, niet druk om te maken. Dat is fijn, vertelt ze.
“Als iemand overleden is, weet je bij wijze van niet eens dat één en één twee is. Als je dan nog muziek moet uitzoeken, of adressen moet opvragen… Iedereen zegt, het overkomt me niet, maar zo werkt het leven niet. Zeker als je wat ouder wordt, kan er altijd wat gebeuren. Dan is het heel handig dat je een plan klaar hebt liggen in plaats van dat je het op zo’n moment bij elkaar moet zoeken.”
Zoon ontlasten
Een duidelijk plan geeft rust - en niet alleen bij degene voor wie het plan bestemd is. “Ik wil ook mijn zoon Mark ontlasten, dat hij niet op zoek moet naar die ene vriendin van mij van vroeger. Of dat hij muziek voor mij moet uitzoeken.” Carla weet waar ze over praat. Toen Jan nog leefde, overleed de vrouw van een collega. “Jan en ik hebben toen de muziek uitgekozen. Haar man was zo van de kaart, die kon dat op dat moment ook echt niet.”
Vertel je geliefden dus wat je wil, zegt Carla, die daarbij beseft dat dat niet altijd de gemakkelijkste gesprekken zijn. “Natuurlijk is dat heel moeilijk. Sommige mensen vinden het te pijnlijk, en schuiven het voor zich uit. Dat moet je ook respecteren, als het niet lukt. Maar dan zitten de nabestaanden wel met al die bijkomende zaken, te midden van al het verdriet.” Daarom pakten Jan en Carla het anders aan. “We hadden de uitvaart al eens in grote lijnen doorgenomen, en toen we wisten hoe de zaken ervoor stonden, heb ik gezegd: ‘De eerstkomende regenachtige dag trekken we een fles wijn open en gaan we het hele programma maken. En dat deden we.”
Dankbare gevoelens
Zo kreeg Jan de uitvaart die precies bij hem paste. Vooral de door Jan ingesproken afscheidsvideo maakt diepe indruk op Carla. “Hij sprak ons toe, bedankte veel mensen. Dat je de kracht hebt om zó’n boodschap in te spreken, dat vind ik waanzinnig knap.” Het paste bij Jan, zoals zijn hele afscheid bij hem paste. Hoe dat voelt, is lastig te beschrijven. “Het woord blij wil ik niet noemen, maar laten we zeggen dat je er gevoelens van dankbaarheid aan overhoudt als je iets kunt doen waarmee je recht doet aan iemands wensen.”
Heb jij al nagedacht hoe je afscheid eruit moet zien?
Vroeg of laat krijgen we allemaal te maken met een uitvaart. Een onderwerp waar we niet dagelijks bij stil staan. Toch is het wel verstandig om erover na te denken en een en ander vast te leggen. Zo voorkom je dat je nabestaanden achterblijven met lastige vragen.
Ruim 150.000 mensen gingen je voor met het invullen van hun uitvaartwensen bij uitvaartverzorger Monuta.
-Hanneke-Kiekens-voor-Bureau-Vijftig---highres-8322-post-item.jpg)
