Puzzelen is veel meer dan alleen een ontspannen bezigheid. Het is namelijk ook hartstikke goed voor je brein. Dus dat zo’n puzzel verslavend werkt, is in dit geval heel goed nieuws. Maar waarom is puzzelen nou precies goed voor je hersenen? Vief legde de puzzel!
Wist je dat de eerste legpuzzel al uit 1750 stamt? De ‘legkaart’, zoals hij toen heette, werd gebruikt als leermiddel voor kinderen bij topografie. De puzzelstukjes werden gezaagd in de vorm van landen, zodat kinderen spelenderwijs leerden hoe landen eruitzagen en hoe ze aan elkaar grenzen. Puzzels worden nog steeds ingezet als leermiddel voor kinderen, maar ook voor een volwassen brein is puzzelen hartstikke goed.
Dit doet puzzelen met je brein
Als je een legpuzzel maakt gebruik je beide hersenhelften: de rechter (de creatieve kant) om het plaatje te herkennen en de linker (de analytische kant) om de vormen logisch te sorteren. Als je hersenhelften samenwerken worden er verbindingen gecreëerd tussen beide helften, maar ook tussen individuele hersencellen. Deze verbindingen verhogen je vermogen om te leren, te begrijpen en te onthouden. Als er veel van zulke verbindingen zijn, en het brein dus complexer en rijker wordt, spreken we van ‘cognitieve reserve’. Mensen met een hoge cognitieve reserve (zoals mensen die veel denksporten doen) zijn wat langer beschermd tegen bijvoorbeeld dementie. De ziekte is er dan wel, maar openbaart zich veel later. In dit Max Minicollege legt neurowetenschapper Erik Scherder dat uit.
Les in geduld
Door te puzzelen train je je brein om dingen vanuit verschillende invalshoeken te zien. Daardoor word je beter in kritisch analyseren en nieuwe of creatieve oplossingen bedenken. Een moeilijke puzzel is daarnaast een mooie les in geduld, niet opgeven en leren van je fouten. Dus daag jezelf maar eens goed uit! Ook fijn: puzzels helpen ons om te ontspannen. Puzzelen is namelijk een hele ‘mindful’ bezigheid, waarbij we ons focussen op één taak. Daarvan raken we in de ‘alfa-staat’, waarin we alert maar toch ontspannen zijn. Het zorgt ervoor dat je minder stress hebt, je stemming verbetert en je beter kunt leren. En last but not least: puzzelen is goed voor de (fijne) motoriek.
Verslaafd aan puzzelen
Waarom werkt puzzelen nou zo verslavend? Omdat iedere keer als je een puzzelstukje neerlegt, en dan vooral dat ene stukje waar je zo lang naar hebt gezocht, je lichaam dopamine aanmaakt. Dit stofje wordt ook wel het gelukshormoon genoemd, het speelt een belangrijke rol in het beloningssysteem voor de hersenen. Daarom krijgen we van puzzelen zo’n blij en voldaan gevoel en zin om de puzzel af te maken. En reken maar op een flinke dosis dopamine als dat eindelijk is gelukt!
Vief tipt
Zin gekregen in een portie hersengymnastiek? Denksport, die je natuurlijk kent van de puzzelboekjes (waarop je een abonnement kunt nemen), heeft ook veel (gratis) online puzzels en apps voor kruiswoordpuzzels, sudoku’s, tectonics, woordzoekers en Zweedse puzzels. En als je graag samen puzzelt maar geen maatje hebt om dat mee te doen, kun je er één vinden op de website van Maatjesgezocht van het Oranje Fonds.
Meer inspiratie voor leuke activiteiten?
Altijd op de hoogte blijven van handige tips en inspirerende artikelen? Schrijf je dan gratis in voor de nieuwsbrief van Vief.
