De verjaardag van een familielid. Een voorstelling in de schouwburg. Huisartsbezoek. Klinkt allemaal heel alledaags, toch? Maar wat als dit soort zaken niet haalbaar is? Ruim één miljoen 60-plussers heeft geen rijbewijs. Een derde ziet op tegen reizen met het openbaar vervoer, alternatief vervoer is vaak te duur en ouderen zijn beperkt door kilometerlimieten. Welke alternatieven en gouden tips zijn er? Vief dook in de hoopgevende wereld van OV-coaches en AutoMaatjes.
Je vrij en zelfstandig kunnen bewegen met je auto of fiets of gewoon – te voet even een blokje om. Het is goed voor je lijf en je hoofd. Het houdt je leefwereld groot, je blik ruim en voorkomt sociale isolatie en eenzaamheid. Wie eropuit gaat ontmoet nieuwe mensen en kan bestaande relaties onderhouden. Kortom: wie mobiel is, is vaak gelukkiger. Cheyenne Schuit van innovatie collectief Innoboost is expert op dit gebied. Ze deed onderzoek naar alternatieven voor eigen vervoer en bracht in kaart hoe het ervoor staat met de mobiliteit van ouderen.
Grip op je leven
“Wie mobiel is, kan actief deelnemen aan de samenleving,” legt Cheyenne uit. “Dat draagt bij aan je geestelijke en lichamelijke gezondheid. Mobiel zijn gaat om veel meer dan van A naar B komen; het heeft te maken met vrijheid, autonoom handelen en grip op je eigen leven. Én met zingeving; denk aan vrijwilligerswerk dat je kunt doen als je in staat bent jezelf te verplaatsen.”
Zelf in de hand
Cheyenne ontdekte dat leeftijd eigenlijk helemaal niet leidend is maar dat het vooral gaat om ‘hoeveel je kunt’. “Er zijn tachtigjarigen die zonder twijfels op de fiets stappen en vijftigers voor wie de bushalte al te ver is vanwege lichamelijke beperkingen. Hoe mobiel je bent, is dus heel persoonlijk en hangt af van fysieke en mentale factoren, maar ook van bijvoorbeeld hoe digitaal vaardig je bent.” Vervoersaanbieders kunnen hier rekening mee houden door inclusief vervoersopties te ontwerpen, te kijken waar vraag en aanbod beter op elkaar kan aansluiten of meer acties op te zetten die stimuleren om kennis te maken met vervoersopties.
Maar er is ook hoop, want hoeveel je kunt is gedeeltelijk zelf te beïnvloeden.“Er komen steeds meer heel goede en laagdrempelige alternatieven voor eigen vervoer,” stelt Cheyenne. “Je hebt niet alles in de hand, maar met weten, durven en voorbereiding kom je al een eind. Vaak gaan mensen pas zoeken naar de mogelijkheden als het nodig is. Als je vooruit denkt over wat je straks nodig hebt, je nieuwsgierig bent en up-to-date blijft ga je voorbereid de toekomst tegemoet!”
OV-coach
Een rondgang op internet bevestigt de hoopgevende uitspraken van Cheyenne. Neem de OV-coach, een initiatief van Vervoerregio Amsterdam. Wie in één van de gemeenten van de Vervoerregio Amsterdam woont, minimaal 12 jaar is en graag zelfstandig wil leren reizen met het openbaar vervoer, wordt gekoppeld aan het coach. Hij of zij helpt je bij het vinden en onthouden van de route en omgaan met prikkels onderweg. Ook denkt de coach mee over onverwachte situaties en fysieke moeilijkheden onderweg. Je kunt ook echt de route gaan oefenen met je coach, zodat je het daarmee zelf aandurft. Nog meer hulp in het OV komt van de OV Ambassadeurs en via de campagne Ervaar het OV.
Fietsmaatjes
Ook als je minder mobiel bent, zijn er opties, zoals het project Fietsmaatjes. Fietsmaatjes koppelt vrijwilligers aan mensen die niet meer zelfstandig kunnen fietsen maar er wel op uit willen. Op een speciale duofiets (met elektrische trapondersteuning!) maken koppels fijne fietstochten. Wie een rit met de auto nodig heeft maar zelf zonder auto of rijbewijs zit, kan zich melden bij ANWB AutoMaatje. Dit is een vervoerservice waarbij vrijwillige chauffeurs minder mobiele plaatsgenoten vervoeren. De chauffeurs gebruiken daarvoor hun eigen auto. Je betaalt een onkostenvergoeding van € 0,33 cent per kilometer.
BoodschappenPlusBus
Deze bus haalt je thuis op en brengt je onder begeleiding van vrijwilligers naar de supermarkt, een museum of het strand. In de bus is ruimte voor rollators en soms ook voor een rolstoel. Enthousiast geworden? Kijk dan meteen ook even op deze kaart en ontdek waar er in jouw omgeving een BoodschappenPlusBus rijdt. Cheyenne: “Het loont ook vaak om lokale vrijwilligersinitiatieven op te zoeken; negen van de tien keer is er een superleuk project waarbij buurtgenoten elkaar mobiel houden. NL Voor Elkaar is een platform waar vraag en aanbod van Nederland samenkomt en waar je dus zelf kunt grasduinen in het aanbod.”
Meer handige tips voor onderweg?
Ontvang regelmatig handige tips en inspirerende verhalen rechtsreeks in je mailbox. Schrijf je nu gratis in voor de digitale nieuwsbrief van Vief.
Vief tipt:
Vergeet ook vooral bekende namen zoals Uber en Bolt niet. Cheyenne: “Dit soort initiatieven schrikt vaak af – hoe werkt het, is dat wel voor mij? – maar probeer het een keer. Eventueel met een OV-coach of vrijwilliger als je dat liever eerst samen probeert. Dan kan je daarna weer op pad en behoud je meer regie over je leven. Zoals deze initiatieven laten zien is er hulp, daar mag je gebruik van maken!”
