Diagnose diabetes: wat mag je nog eten en wat niet meer?

Diabetes type 2 is hard op weg om volksziekte nummer 1 te worden. Er valt goed mee te leven maar je zult wel een paar dingen moeten veranderen. In elk geval je voedingspatroon. Wat mag nog wel en wat niet meer? En kun je genezen van diabetes? Vief dook er in en geeft je en passant twee heerlijke recepten. 

Wanneer het lichaam je bloedsuiker niet (meer) zelf kan regelen spreek je van diabetes (suikerziekte). Het hormoon insuline speelt hierin een belangrijke rol. We onderscheiden diabetes type 1 en type 2.

Beide hebben te maken met insuline en bloedsuiker, maar zitten heel verschillend in elkaar. Dus om te beginnen: wat is precies het verschil? Vief zocht het voor je uit!

Diabetes type 1

Deze variant wordt gekenmerkt door een totaal gebrek aan eigen insuline en komt meestal voor bij kinderen en jonge volwassenen. Men noemt het daarom ook jeugddiabetes. Over het ontstaan van dit type is nog veel onduidelijk. Specialisten gaan ervan uit dat een storing in het immuunsysteem, veroorzaakt door een virale infectie en/of erfelijke factoren, de oorzaak is van dit type diabetes. 

Diabetes type 2

Bij deze variant maakt het lichaam zelf nog insuline aan maar deze is onvoldoende en/of minder werkzaam. Diabetes type 2 komt verreweg het meeste voor, met name bij mensen boven de 45, en heeft meerdere mogelijke oorzaken. Erfelijkheid, overgewicht en omgevingsfactoren zoals een verkeerd voedingspatroon en te weinig beweging - en vaak een combinatie hiervan - kunnen een rol spelen. 

Hoe vaak komt diabetes voor?

Vief verzamelde wat cijfers via het Diabetes Fonds. Zo’n 52.000 Nederlanders per jaar krijgen te horen dat ze diabetes hebben. Negen op de tien mensen met diabetes hebben type 2. Van de huidige volwassen Nederlanders van 45 jaar en ouder krijgt naar verwachting 1 op de 3 in de toekomst diabetes type 2. In 2040 zijn er naar schatting bijna 1,5 miljoen mensen met diabetes. Kortom: steeds meer mensen krijgen er vroeg of laat mee te maken. Maar wat gebeurt er eigenlijk precies in je lichaam bij diabetes? 

Koolhydraten en je bloedsuikerspiegel

Koolhydraten worden in je lichaam omgezet in glucose (= bloedsuiker). Insuline zorgt dat de glucose opgenomen wordt in je lichaamscellen en je bloedglucosespiegel daalt. Bij mensen met diabetes maakt het lichaam te weinig insuline aan of werkt de insuline onvoldoende. Daarom krijgt je tabletten en/of spuit je zelf insuline.

Suikerziekte

Zoals de naam al doet vermoeden moet je vooral oppassen met je suikerinname. Het is een kwestie van de juiste balans vinden. Het belangrijkste bij diabetes is dat je gezond eet en extra let op koolhydraten, omdat koolhydraten je bloedsuiker laten stijgen. Je mag heus nog wel koolhydraten eten, maar verdeel etenswaren met koolhydraten dan goed over de dag. Gebruik je insuline? Dan moet je de hoeveelheid goed afstemmen op wat je aan koolhydraten binnenkrijgt. Het is dus een kwestie van goed balanceren. 

Koolhydraten zitten in:

• zetmeel; brood, aardappelen, pasta, rijst, peulvruchten.
• vruchtensuiker; fruit en vruchtensap.
• melksuiker; melk en melkproducten: yoghurt, vla, karnemelk, kwark, enzovoort.
• suiker: suiker, frisdrank, snoep, koek, gebak, zoet broodbeleg, kortom: alles waar suiker in verwerkt is.

Wat mag je eten met diabetes? 

Regelmaat is erg belangrijk als je diabetes hebt. Dus: drie hoofdmaaltijden en eventueel drie kleine tussendoortjes verspreid over de dag. Goed nieuws: eten met veel suiker is niet verboden, maar nuttig ze wel met mate. Je hoeft bijvoorbeeld geen suikervrije chocolade of gebak of snoep te kopen. Deze kunnen veel vet of fructose bevatten, wat ook weer invloed heeft op de bloedglucose. Let op: drink suikervrij. Dus geen frisdrank, chocomel, yoghurtdrankje et cetera. Wel thee en koffie (zonder suiker uiteraard), rivella en ice tea (zonder suiker). 

Is diabetes te genezen? 

Daar zijn de geleerden het niet over eens, leert een rondje over het internet. Wel maakt het Diabetes Fonds zich hard voor het genezen van zowel type 1 als type 2. Wie diabetes type 2 heeft kan in veel gevallen door gezonder te eten, te bewegen en af te vallen zorgen dat het lichaam weer beter reageert op insuline. De bloedsuiker wordt dan lager en stabieler. Er zijn zelfs mensen die daardoor helemaal geen insuline of medicijnen meer nodig hebben!  

Gelukkig kan gezond ook lekker zijn. Vief heeft twee recepten voor je die lekker, voedzaam en vooral veilig zijn!

Volkoren Pita met Halloumi: 

Ingrediënten:

1 aubergine

2 rode paprika’s

1 winterpeen

225 g halloumi

1 eetlepel olijfolie

150 g Griekse yoghurt

1 eetlepel ras el hanout kruiden

peper

4 volkoren pita’s

Zo maak je het! 

Was de aubergine en snijd deze in de lengte in dunne plakken. Was de paprika, verwijder de pitjes en zaadlijsten en snijd in plakken van ongeveer 4 cm. Was de winterpeen en rasp deze grof. Snijd de halloumi in plakken van 0,5 cm.

• Verhit een grillpan of een contactgrill. Bestrijk de aubergine en paprika met de olijfolie
• Grill de aubergine, paprika en de halloumi.
• Maak een sausje van de yoghurt, ras el hanout en peper naar smaak.
• Verwarm de pitabroodjes in de broodrooster of in een grillpan.
• Snijd de broodjes voor de helft open. Bestrijk de binnenkant met wat saus. Vul de pitabroodjes vervolgens met de aubergine, paprika, halloumi en de wortel.
• Meng de overige geraspte wortel met 1 eetlepel saus en serveer bij de pita.

Eet smakelijk!

Speltrisotto met zalm

Ingrediënten

1 sjalot

½ knolselderij

1 grote courgette

2 eetlepels olijfolie

300 g spelt

800 ml groentebouillon minder zout

4 zalmfilets op huid

1 citroen

50 g Parmezaanse kaas

peper

6 takjes tijm

Zo maak je het!

• Maak de sjalot schoon en snipper deze. Schil de knolselderij en snijd in kleine blokjes. Was de courgette, snijd in de lengte in 4 parten en snijd vervolgens in plakjes.
• Verhit 1 eetlepel olijfolie in een hapjespan en fruit de sjalot. Voeg de spelt en de knolselderij toe en bak enkele minuten.
• Voeg beetje bij beetje de bouillon toe, roer goed en herhaal dit totdat de spelt gaar is en alle bouillon is verdampt.
• Voeg de laatste 5 minuten de courgette toe.
• Bestrijk de zalm met olijfolie. Verhit een koekenpan op middelhoog vuur en bak de zalm op de huid kant totdat de garing tot halverwege de zalm komt. Laat de zalm stil liggen tijdens de garing.
• Zet het vuur uit, keer de zalm om en laat kort doorgaren. Haal de zalm vervolgens uit de pan om te voorkomen dat het te ver door gaart.
• Was de citroen en rasp de schil. Pers de helft van de citroen uit.
• Voeg de citroenrasp, citroensap en Parmezaanse kaas toe aan de risotto. Voeg peper toe naar smaak en meng alles goed door.
• Schep de risotto op borden, plaats op zalm bovenop en garneer met blaadjes tijm.

Eet smakelijk! 

Vief tipt: 

Heb je diabetes en ben je benieuwd naar nog meer overheerlijke recepten? Het diabetes fonds heeft een complete receptenwijzer, waar je de lekkerste gerechten uit kunt halen. Bekijk ze hier.